Nội dung
Trong văn hóa Nhật Bản, khi những cơn gió thu mang theo sự tĩnh lặng, người ta không chỉ hướng mắt lên vầng trăng tròn vành vạnh mà còn tập trung vào một vật phẩm nhỏ bé, khiêm nhường nhưng vô cùng quan trọng: Tsukimi Dango (月見団子). Loại bánh gạo tròn trịa, trắng ngà này không chỉ là món ăn truyền thống mà còn là linh hồn ẩm thực và là biểu tượng thiêng liêng nhất trong Lễ hội Ngắm Trăng Tsukimi.
Tsukimi Dango đại diện cho sự viên mãn, lòng biết ơn và lời cầu nguyện chân thành của người Nhật gửi đến thần linh. Để hiểu rõ hơn về văn hóa tinh tế này, hãy cùng khám phá ý nghĩa và các nghi thức xoay quanh món bánh đặc biệt này.
Giới thiệu về Tsukimi Dango
Tsukimi Dango là bánh bao làm từ bột gạo dùng trong Lễ hội Ngắm Trăng được sử dụng chuyên biệt làm lễ vật trong ngày trăng rằm tháng Tám Âm lịch (Jūgoya). Trong mâm cúng Tsukimi truyền thống, Tsukimi Dango giữ vai trò trung tâm, bên cạnh cỏ lau (susuki) và các nông sản mùa thu.
Sự ra đời của bánh gắn liền với tín ngưỡng nông nghiệp, nơi người dân tạ ơn Thần Mặt Trăng đã ban cho một vụ mùa bội thu và cầu xin sự sung túc cho tương lai. Hình dạng tròn của bánh chính là biểu tượng hoàn hảo của vầng trăng, tượng trưng cho sự trọn vẹn và hạnh phúc.
Kinh Nghiệm Xin Visa Du Lịch Nhật Bản Tự Túc Tỷ Lệ Đậu 98%
Nguồn gốc ý nghĩa của Tsukimi Dango
Tsukimi Dango mang trong mình một câu chuyện văn hóa sâu sắc, kết nối giữa vũ trụ, truyền thuyết dân gian và đời sống vật chất.
Hình dạng tròn, màu trắng ngà của bánh Dango là sự mô phỏng trực quan nhất cho vầng trăng tròn đầy. Trăng tròn trong văn hóa Á Đông luôn tượng trưng cho sự viên mãn, sum vầy và thịnh vượng. Bằng cách dâng cúng và thưởng thức bánh Dango, người Nhật tin rằng họ sẽ hấp thụ được năng lượng tích cực, cầu mong sức khỏe, hạnh phúc và một vụ mùa bội thu.
Tsukimi Dango gắn liền mật thiết với một trong những truyền thuyết dân gian được yêu thích nhất ở Nhật Bản: Truyền thuyết Thỏ Ngọc.
– Thỏ Giã Mochi: Người Nhật tin rằng, những miệng hố trên bề mặt mặt trăng chính là hình ảnh của một chú thỏ đang giã mochi (bánh gạo) bằng chiếc chày lớn.
– Tsukimi Dango và Mochi: Vì Dango được làm từ bột gạo nếp, có họ hàng gần với Mochi, nên truyền thuyết này càng củng cố vị trí của Tsukimi Dango. Đôi khi, bánh Dango còn được nghệ nhân tạo hình thành những chú thỏ trắng đáng yêu, mang đến sự vui tươi cho đêm ngắm trăng.
Những điều thú vị về món Tsukimi Dango
Những điều thú vị và độc đáo nhất về món Tsukimi Dango (月見団子) – linh hồn ẩm thực của Lễ hội Ngắm Trăng Tsukimi:
Biểu tượng của trăng rằm và sự viên mãn
Tsukimi Dango là những viên bánh gạo nếp nhỏ, màu trắng ngà, được nặn tròn hoặc hơi dẹt, mô phỏng hoàn hảo hình dáng vầng trăng tròn đầy. Trong văn hóa Nhật Bản, trăng tròn là biểu tượng của sự viên mãn, sum vầy và thịnh vượng.
Bánh Dango gắn liền với truyền thuyết dân gian về Thỏ Ngọc đang giã mochi (bánh gạo) trên cung trăng. Khi ngắm trăng, người Nhật hình dung chú thỏ đang làm chính những chiếc bánh này, biến Dango trở thành cầu nối giữa con người và thế giới thần thoại.
Nghi thức bày biện độc đáo
Tsukimi Dango phải được bày biện theo một nghi thức nghiêm ngặt, khác biệt hoàn toàn với cách ăn dango thông thường. Bánh được xếp thành hình kim tự tháp trên một giá đỡ gỗ truyền thống, tượng trưng cho việc dâng lễ lên cao gần với mặt trăng.
– Số lượng quy định:
+ 15 viên cho đêm 15/8 Âm lịch (Jūgoya – đêm trăng rằm chính).
+ 13 viên cho đêm 13/9 Âm lịch (Jūsanya – đêm “trăng sau”).
Người Nhật kiêng nặn bánh tròn hoàn hảo (như hình bóng bàn) vì hình dáng đó giống với Makura Dango – bánh cúng người chết, thể hiện sự tinh tế trong văn hóa tâm linh.
Trải nghiệm ẩm thực truyền thống
Bánh Dango sau khi cúng được thưởng thức kèm với các loại nước sốt mang hương vị mùa thu như sốt Mitarashi (mật đường xì dầu), bột Kinako (đậu nành rang) hoặc sốt Anko (đậu đỏ ngọt).
Hình ảnh “trăng tròn” còn được sử dụng để biến tấu các món ăn khác, ví dụ: thêm lòng đỏ trứng gà sống vào tô mì nóng (Tsukimi Soba/Udon), để lòng đỏ trứng tượng trưng cho mặt trăng nằm trên mặt nước mì.
Ở một số vùng, người dân có phong tục để bánh Dango ngoài hiên, ngầm cho phép trẻ con địa phương đến lấy. Hành động “ăn trộm bánh” này được coi là mang lại may mắn và là cách chia sẻ phúc lành của thần linh cho cả cộng đồng.
Cách bày biện “Tháp Bánh Dâng Lễ”
Bánh Tsukimi Dango được xếp thành hình tháp (kim tự tháp) trên một giá đỡ gỗ đặc trưng, gọi là Sanpō vốn là một vật dụng dùng để đựng lễ vật trong Thần đạo.
– Cấu trúc Xếp tháp 15 viên: Cách xếp phổ biến nhất là xếp 15 viên thành 3 tầng:
+ Tầng 1 (Đế): 9 viên, xếp thành hình vuông 3×3.
+ Tầng 2 (Giữa): 4 viên, xếp thành hình vuông 2×2.
+ Tầng 3 (Đỉnh): 2 viên, xếp thành một hàng.
– Mục đích của việc xếp tháp là để bánh được dâng lên cao, gần với mặt trăng hơn.
– Vị trí Đặt Bánh: Tháp bánh được đặt trên Tsukimidai (bàn lễ vật), thường là ở hiên nhà (engawa) hoặc bên cửa sổ hướng trăng, bên cạnh các vật phẩm nghi lễ khác như cỏ Susuki (cỏ lau).
Cách thưởng thức Tsukimi Dango đúng điệu
Tsukimi Dango là sự kết hợp hài hòa giữa hương vị truyền thống và nghi lễ văn hóa.
– Nguyên liệu Chính: Tsukimi Dango được làm từ bột gạo, thường là sự kết hợp giữa bột Shiratamako (tạo độ dẻo, dai) và Joushinko (tạo độ chắc).
– Phương pháp Nấu: Bánh được nặn viên tròn và được luộc hoặc hấp chín, sau đó ngâm nước lạnh để giữ độ săn chắc. Bánh truyền thống có màu trắng ngà.
– Biến tấu Màu sắc: Ngày nay, để tăng tính hấp dẫn, một số nơi thêm nguyên liệu tự nhiên để tạo màu sắc khác (như bột trà xanh matcha cho màu xanh, hoặc bí đỏ cho màu vàng).
Sau khi nghi lễ dâng cúng kết thúc, bánh Dango sẽ được lấy xuống để cả gia đình cùng nhau thưởng thức:
– Phủ Sốt Truyền thống: Bánh thường được ăn kèm với các loại sốt để cân bằng vị ngọt và tạo hương vị mùa thu:
+ Sốt Mitarashi: Sốt xì dầu ngọt và sệt.
+ Bột Kinako: Bột đậu nành rang thơm, ngọt nhẹ.
+ Sốt Anko: Đậu đỏ nghiền ngọt.
– Trà đạo Tĩnh lặng: Tsukimi Dango luôn được thưởng thức kèm với trà xanh (Matcha hoặc Sencha) để cân bằng vị ngọt và tăng thêm sự thanh tịnh cho đêm ngắm trăng.
Ở một số vùng nông thôn, có phong tục thú vị là để tháp bánh Dango ở ngoài hiên để trẻ con trong làng có thể “đánh cắp” bánh. Hành động này được người lớn ngầm cho phép và được coi là một điều may mắn, tượng trưng cho việc chia sẻ phúc lành của thần linh.
Tsukimi Dango không chỉ là một món tráng miệng, mà là hiện thân của văn hóa Nhật Bản trong một viên bánh nhỏ bé. Từ nghi thức xếp tháp 15 viên cầu sự viên mãn, cho đến sự gắn kết với truyền thuyết Thỏ Ngọc, món bánh này là biểu tượng cho lòng biết ơn thiên nhiên và niềm vui đoàn viên.
Thưởng thức Tsukimi Dango dưới ánh trăng tròn mùa thu là cách tuyệt vời nhất để bạn kết nối với truyền thống ngàn năm tuổi, cảm nhận sự tinh tế, thanh tao và ấm áp của đêm Trung Thu kiểu Nhật.
Nippon Travel - Đơn vị tổ chức Tour du lịch Nhật Bản trọn gói - Bán vé máy bay giá rẻ - Dịch vụ xin visa du lịch Nhật Bản Nhanh - Tỷ lệ đậu 98%. Nếu quý khách có nhu cầu: Mua bảo hiểm du lịch, Sim du lịch thì hay liên hệ ngay tới Nippon Travel. CÔNG TY TNHH TM, DU LỊCH NIPPON
🏘 SB01 SP.01-37 Vinhomes Ocean Park, Gia Lâm, Hà Nội
☎ 039.699.8888
🌏 https://nippontravel.vn